SkyGliders logo
 
gradient  

De zichtgroep

Status: verplicht, CAVOK


Na de windgroep komt de zichtgroep. Deze kan heel eenvoudig zijn (dan bestaat'ie uit slechts één woord), ietsje minder eenvoudig (twee woorden) of redelijk ingewikkeld (tot wel zes woorden!). Maar gelukkig is juist het ingewikkelde(re) deel van de zichtgroep, namelijk de zogenaamde RVRs, voor schermvliegers doorgaans niet relevant. Dat scheelt weer...

Overheersend zicht

Met het overheersend zicht wordt officieel het zogenaamde meteorologisch grondzicht bedoeld. Wat dat precies betekent zal ik je besparen, maar waar het in feite gewoon op neerkomt is: hoe ver kun je weg kijken (vooruit)? Dit woord bestaat uit vier cijfers die het gemiddelde zicht aangeven in meters. Een zicht van 10 kilometer of meer wordt genoteerd als 9999.

Voorbeelden

METAR EHAM 011455Z 05009KT 010V090 9999 FEW042 22/11 Q1017 NOSIG=

  • De zichtgroep wordt gevormd door het woord 9999. In dit geval is het zicht op Schiphol (EHAM) dus 10 kilometer of meer.

METAR EHRD 200155Z 08008KT 3500 -RA FEW028 SCT032 BKN037 19/18 Q1009 RERA NOSIG=

  • De zichtgroep is nu het woord 3500. Volgens deze METAR is het zicht op Zestienhoven (EHRD) ongeveer 3500 meter.
Minimaal zicht

Het kan wel eens voorkomen dat het zicht niet in alle richtingen even goed is. Denk bijvoorbeeld aan overtrekkende bewolking: dan kan het in de ene richting nog helemaal dichtzitten terwijl de lucht in de andere richting helemaal open is. In zo'n geval wordt naast het overheersend zicht ook het minimale zicht aangegeven, gevolgd door de richting waarin het zicht het slechtst is. Deze richting wordt aangegeven met één of twee letters die één van de 8 windstreken aanduiden:

Notatie Richting (Engels)
N noord north
NE noordoost northeast
E oost east
SE zuidoost southeast
S zuid south
SW zuidwest southwest
W west west
NW noordwest northwest

Zoals je ziet komen de afkortingen uit het Engels.

Voorbeeld

METAR LEVX 200230Z 18004KT 150V210 2500 0900SE R20/1900N R02/0400V1300U BCFG SCT002 BKN010 11/11 Q1016=

  • De zichtgroep wordt gevormd door de woorden 2500 0900SE.
    • 2500 0900SE: Het overheersend zicht bedraagt 2500 meter.
    • 2500 0900SE: Het slechtste zicht bedraagt echter 900 meter...
    • 2500 0900SE: ... in zuidoostelijke richting.
  • Ook de volgende twee woorden R20/1900N R02/0400V1300U behoren tot de zichtgroep, maar deze zijn nog niet besproken.
  • Oh, en tussen twee haakjes: LEVX is de plaatsaanwijzer voor Vigo in Spanje.
RVR (Runway Visual Range)

Als het zicht langs een landingsbaan sterk afwijkt van het gerapporteerde overheersend (danwel minimaal) zicht, dan wordt voor deze ba(a)n(en) het zicht apart vermeld. Dit heet een Runway Visual Range oftewel RVR. Voor schermpiloten is dit totaal niet relevant, maar voor de volledigheid wordt het toch behandeld. Bovendien kan het wel handig zijn om in ieder geval RVRs te kunnen herkennen, zodat je weet dat je die woorden verder wel over kunt slaan.

Een RVR ziet er als volgt uit:

  • Eerst de letter R.
  • Vervolgens twee cijfers die de baan aanduiden (eventueel wordt een voorloopnul gebruikt).
  • Eventueel een L, C of R om bij parallelle banen onderscheid te maken tussen de linker-, middelste en rechterbaan.
  • Een slash (het / teken).
  • Vier cijfers die het (gemiddelde) baanzicht aangeven.
  • Eventueel een U, D of N om een trend aan te geven:
    • U (up) betekent dat het baanzicht aan het verbeteren is.
    • D (down) betekent dat het baanzicht aan het verslechteren is.
    • N (neutral) betekent dat het baanzicht niet noemenswaardig aan het veranderen is.
    Als een dergelijke trend niet kan worden vastgesteld, wordt deze letter weggelaten.
  • Als het baanzicht sterk varieert wordt in plaats van het gemiddelde zicht de V-notatie gebruikt om het minimale en maximale waargenomen zicht te melden (beide weer met vier cijfers), op eenzelfde manier als bij zeer variabele windrichting wordt gedaan.
Voorbeeld

We bekijken opnieuw de METAR van Vigo maar concentreren ons nu op de RVRs:

METAR LEVX 200230Z 18004KT 150V210 2500 0900SE R20/1900N R02/0400V1300U BCFG SCT002 BKN010 11/11 Q1016=

  • De zichtgroep wordt zoals gezegd gevormd door de woorden 2500 0900SE R20/1900N R02/0400V1300U.
  • Hiervan zijn de woorden R20/1900N R02/0400V1300U de RVRs.
    • R20/1900N R02/0400V1300U: Het zicht langs landingsbaan 20...
    • R20/1900N R02/0400V1300U: ... bedraagt 1900 meter...
    • R20/1900N R02/0400V1300U: ... en is niet noemenswaardig aan het veranderen.
    • R20/1900N R02/0400V1300U: Het zicht langs landingsbaan 2...
    • R20/1900N R02/0400V1300U: ... varieert tussen de 400 en 1300 meter...
    • R20/1900N R02/0400V1300U: ... en is aan het toenemen (verbeteren).
P-notatie en M-notatie

Soms komt het voor dat het zicht beter is dan door de meetapparatuur bepaald kan worden. In dat geval wordt de maximaal gemeten waarde aangegeven, voorafgegaan door een P (plus). Dus als bijvoorbeeld de apparatuur (om wat voor reden dan ook) niet verder reikt dan 6000 meter, maar het zicht is wel beter dan die 6000 meter, dan wordt het zicht genoteerd als P6000. Dit betekent dus "meer dan 6000".

En het omgekeerde is natuurlijk ook mogelijk: als het zicht slechter is dan door de apparatuur bepaald kan worden, wordt de minimaal gemeten waarde aangegeven, voorafgegaan door een M (minus). Dus als bijvoorbeeld de apparatuur (om wat voor reden dan ook) niet minder kan meten dan 1000 meter, maar het zicht is nog slechter dan die 1000 meter, dan wordt het zicht genoteerd als M1000. Dit betekent dus "minder dan 1000".

Deze P-notatie resp. M-notatie wordt wel vaker gebruikt, niet alleen bij de zichtgroep.

Voorbeelden

METAR UTAK 222300Z 36007G12MPS P6000 BKN100 20/17 Q1014 NOSIG=

  • De zichtgroep wordt gevormd door het woord P6000: het zicht bedraagt minstens 6000 meter. Misschien wel meer, maar dat is (momenteel althans) niet te meten.
  • De plaatsaanwijzer UTAK is van Turkmenbashi, een vliegveld in Turkmenistan (één van de (vele) voormalige Sovjet republieken).

METAR KFOO 012345Z 00000KT M1000 OVC100 20/19 Q1009 NOSIG=

  • De zichtgroep wordt gevormd door het woord M1000: het zicht bedraagt minder dan 1000 meter. Hoeveel minder kan niet vastgesteld worden, maar het is in ieder geval minder dan 1000 meter.
  • De plaatsaanwijzer KFOO geeft aan dat dit een fictief (door mij verzonnen) bericht is. Kennelijk komt een situatie als deze niet vaak voor in de praktijk.
Eenheden

Zoals gezegd wordt het zicht (of het nou overheersend zicht is, minimaal zicht of baanzicht) uitgedrukt in meters. Maar je voelt hem natuurlijk al wel aankomen: het "mooie" van standaarden is dat er altijd wel mensen zijn die zich er niet aan houden. Zo wordt in Nieuw-Zeeland en een aantal van die wazige maar o zo intrigerende Oceanië-archipelletjes die daar in de buurt liggen, zoals de Cook Eilanden, Fiji, Tuvalu, Kiribati enz., het (overheersend) zicht uitgedrukt in kilometers. Een METAR ziet er dan zo uit:

METAR NZWN 200000Z 36008KT 50KM FEW048 BKN300 08/04 Q1005 NOSIG RMK KAUKAU 03013KT=

Volgens deze METAR bedraagt het overheersend zicht op Wellington (in Nieuw-Zeeland) maarliefst 50 kilometer! Zulke zichtwaarden zijn misschien wel een goede reden om met kilometers te werken in plaats van meters...

Maar het kan nog veel erger! Er zijn nog steeds landen waar de metrieke beschaving nog altijd niet is doorgedrongen, zoals de Verenigde Staten. Ze gebruiken daar nog steeds eenheden als mijlen en voeten en dat houden ze ook vol in hun METARs. Gelukkig staan de eenheden wel aangegeven: SM is statute mile en FT is feet. Het grote nadeel van het gebruik van mijlen is trouwens dat je met breuken moet gaan werken. Bekijk de volgende Amerikaanse METAR maar eens:

METAR KBOS 201550Z 28007KT 1 3/4SM R04R/5000VP6000FT +RA BR SCT013 BKN021 OVC029 22/20 A2981 RMK AO2 RAE16B34 P0002=

  • De zichtgroep bestaat uit de woorden 1 3/4SM R04R/5000VP6000FT.
    • 1 3/4SM R04R/5000VP6000FT: Het overheersend zicht bedraagt één-driekwart (1 3/4) mijl.
    • 1 3/4SM R04R/5000VP6000FT: Het baanzicht langs landingsbaan 4 (de rechterbaan) wordt apart gemeld...
    • 1 3/4SM R04R/5000VP6000FT: ... en varieert tussen de 5000 en meer dan (P) 6000 voet.
  • De plaatsaanwijzer KBOS is van Boston, een redelijk grote en bekende stad in de staat Massachusetts.

Om verwarring te voorkomen: met statute mile wordt "gewoon" de normale Britse landmijl van ongeveer 1.6 kilometer bedoeld. Hiernaast bestaan er nog een hele zwik andere mijlen, zoals de Ierse mijl, de Deense mijl, de Duitse mijl, de Italiaanse mijl, de Schotse mijl (dat is de lengte van de Royal Mile in Edinburgh: de straat die van het kasteel naar het paleis loopt), de datamijl (heeft met radar te maken) enzovoorts. Maar de enige mijlen die je in METARs tegen zou kunnen komen zijn de landmijl (SM = statute mile, ongeveer 1609 meter) en soms de zeemijl (NM = nautical mile, precies 1852 meter).

Haken en ogen
  • Automatische weerstations kunnen doorgaans maar in één bepaalde richting het zicht meten. Ze kunnen dan dus niet om zich heen zoeken naar het beste en/of slechtste zicht en de richting ervan, zoals een menselijke meteoroloog wel kan. Onbemande stations gebruiken daarom vrijwel altijd de toevoeging NDV (No Directional Variation) om dit aan te geven. Voorbeeld:

    METAR EHKD 200225Z AUTO 13001KT 7000NDV SHRA FEW053/// SCT060/// BKN066/// 17/16 Q1010 WHT=

    Na sluitingstijd van het vliegveld komen de METARs van Den Helder van een automatisch station. In dit geval is het woord 7000NDV de zichtgroep. Er is "een" zicht van 7000 meter gemeten (in een niet nader gespecificeerde richting). In andere richtingen zou het zicht best beter of slechter kunnen zijn, maar de automaat kan dat niet vaststellen. In de richting waar de sensor toevallig op gericht staat is het zicht in ieder geval 7000 meter.
  • Als het slechtste zicht minder dan 1500 meter bedraagt of als het slechtste zicht minder dan de helft van het overheersend zicht bedraagt én minder dan 5000 meter is, dan wordt naast het overheersend zicht ook het minimale zicht opgenomen.
  • Ofschoon voor het zicht 4 cijfers gebruikt worden, wordt het zicht natuurlijk niet tot op de meter nauwkeurig bepaald en vermeld. De regels zijn als volgt: (er wordt altijd naar beneden afgerond)
    Tot 800 meter in stappen van 50 meter.
    Van 800 t/m 5000 meter in stappen van 100 meter.
    Van 5000 t/m 9999 meter in stappen van 1000 meter.
    Vanaf 10.000 meter wordt 9999 aangegeven.
  • RVRs worden opgenomen als het overheersend zicht of het baanzicht minder bedraagt dan 1500 meter.
  • Voor de nauwkeurigheid van het baanzicht gelden de volgende regels:
    Tot 400 meter in stappen van 25 meter.
    Van 400 t/m 800 meter in stappen van 50 meter.
    Vanaf 800 meter in stappen van 100 meter.
  • In principe worden RVRs alleen opgenomen als het vliegveld geopend is.
  • Per METAR bericht mogen maximaal 4 RVRs worden opgenomen.
  • RVRs worden alleen opgenomen voor banen waarop geland kan en mag worden. Mochten er banen zijn waarop wel gestart maar niet geland kan/mag worden, dan worden voor die banen dus géén RVRs opgenomen.
  • De U en D indicatoren worden slechts gebruikt als het gemiddelde baanzicht over de eerste vijf minuten van de meting minstens 100 meter verschilt van het gemiddelde over de tweede vijf minuten. Als het verschil minder dan 100 meter bedraagt wordt de N indicator gebruikt en als het verschil niet te bepalen is wordt helemaal geen indicator gebruikt.
  • De V-notatie wordt gebruikt als de uiterste waarden van het baanzicht tenminste 50 meter of 20% afwijken van het gemiddelde baanzicht.
  • Baanzicht van minder dan 50 meter wordt genoteerd als M0050.

volgende pagina